تشخیص به موقع و صحیح اختلال دوقطبی (BD) و متعاقب آن انجام فرایندهای درمانی، برای جلوگیری از پیشرفت و وخیم شدن این بیماری ضروریست. اگرچه استفاده از داده های مبتنی بر تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در حال استراحت (rs-fMRI) و ویژگی های استخراج شده از آن ها ممکن است نقش موثری در تشخیص اختلال دوقطبی داشته باشد، اما تاکنون تحقیقات اندکی بر روی تشخیص افراد مبتلا به BD به کمک rs-fMRI صورت گرفته است و نتایج مربوطه نیز از صحت بالایی برخوردار نبوده اند. در این تحقیق روشی جدید مبتنی بر ارتباطات عملکردی برای تشخیص BD I ارایه شده است. برای این منظور با استفاده از ارتباطات عملکردی بر پایه دانه، 4 ناحیه ی PCC، dlPFC، amygdala و sgACC را به ترتیب به عنوان نماینده های شبکه ی DMN، FPN و SN در نظر گرفتیم تا ارتباطات عملکردی میان آن ها و سایر نواحی مغز را محاسبه کنیم. بعد از محاسبه ی ارتباطات عملکردی برای هر فرد، با استفاده از آستانه گذاری مقدار t ویژگی های مفیدتر را انتخاب کردیم و سپس با یک ماشین بردار پشتیبان (SVM) و روش اعتبارسنجی متقابل LOOCV و تنها با استفاده از 4 ویژگی ترکیبی، افراد سالم را از افراد دارای اختلال BD I طبقه بندی کردیم. نتایج روش پیشنهادی روی داده های rs-fMRI مربوط به 49 فرد سالم و 34 فرد مبتلا به BD I مورد استفاده قرار گرفت و صحت طبقه بندی بیش از 90% حاصل شد. همچنین در بررسی ارتباطات عملکردی بین 4 ناحیه ی مذکور و سایر نواحی مغز در افراد مبتلا به BD I نسبت به افراد سالم کاهش معنی دار ارتباطات مشاهده شد. ناحیه هایی که در افراد دارای اختلال بیشترین افت ارتباطات عملکردی را با 4 ناحیه ی مذکور داشتند عبارت اند از: Ag و OFC (با دانه ی PCC)، ACC (با دانه های dlPFC و amygdala) و ITG (با دانه ی sgACC) که نتایج حاصله سازگار با نتایج تحقیقات پیشین در این حوزه می باشند.

زمینه و هدف: تشخیص زودهنگام بیماران در مراحل اولیه آلزایمر که به عنوان اختلال شناختی خفیف نامیده می شود یک موضوع مهم در درمان و یا به تعویق انداختن ابتلا به آلزایمر می باشد. در این مطالعه قصد داریم از روی دادگان تصویربرداری عملکردی تشدید مغناطیسی (fMRI) در حال استراحت، افراد دچار بیماری اختلال شناختی خفیف را از افراد سالم تفکیک کنیم. روش بررسی: در این پژوهش که از اردیبهشت تا آذر 1399 در تهران انجام شد، پس از انجام پیش پردازش دادگان fMRI، با استفاده از اطلس برچسب گذاری خودکار آناتومیکی، 116 ناحیه مغزی تفکیک شدند. سپس، ماتریس ارتباط عملکردی این نواحی با استفاده از روش های همبستگی پیرسون و اطلاعات متقابل محاسبه شدند. در ادامه، شبکه گراف مغزی تشکیل شده و یال های معنادار و قوی حفظ شدند. در انتها 11 ویژگی سراسری از شبکه گراف استخراج شده و پس از انجام آنالیزهای آماری و انتخاب ویژگی های موثر، طبقه بندی 14 فرد سالم و 11 بیمار دارای اختلال شناختی خفیف با استفاده از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان انجام شد. یافته ها: محاسبات انجام شده نشان داد که روش اطلاعات متقابل و پنج ویژگی سراسری از شبکه گراف با نام های میانگین قدرت، دوری از مرکز، بهره وری محلی، ضریب خوشه بندی و انتقال پذیری با استفاده از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان دارای بهترین جواب با صحت 84%، حساسیت 86% و اختصاصیت 93% می باشد. نتیجه گیری: ترکیب ویژگی های گراف مغزی و ارتباطات عملکردی، براساس تجزیه و تحلیل دادگان fMRI می تواند افراد با اختلال شناختی خفیف را با دقت بالایی تفکیک نماید.

مقدمه: یکی از عوامل فنی و تکنیکی که بر روی کیفیت تصاویر اسپکت تاثیر قابل ملاحظه ای دارد فیلتراسیون تصاویر خام می باشد که اگر درست و دقیق انتخاب شوند دقت تشخیص تصاویر را بطور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.روش بررسی: کلیه تصاویر به وسیله نرم افزار با روش بازسازی فیلتر بک پروجکشن در حالت بدون فیلتر (Ramp) و فیلترهای Wiener , Metz, Butterworth, Hanning, Hamming,  Shepp- Logan, Cosine مورد پردازش قرار گرفتند. هر یک از تصاویر توموگرافیک در 6200 حالت شبیه سازی و هر بار با تصویر مرجع مربوط به آن مقطع مقایسه و مقدار شاخص کلی کیفیت تصویر به عنوان ملاک شباهت با تصویر مرجع محاسبه شد. در روش کیفی تصاویر پردازش شده توسط متخصصین پزشکی هسته ای از نظر قدرت تفکیک، کنتراست، صاف بودن تصویر و بطور کلی بهترین تصویر مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت.یافته ها: انتخاب فیلتر در فانتوم سه بعدی مغز بر اساس چهار پارامتر قدرت تفکیک، کنتراست، صاف بودن تصویر و بهترین تصویر گروه بندی شدند. بر اساس نتایج جدول Test-Statistics، بین درصد مربوط به فیلترها اختلاف معنی داری وجود دارد (0.05>p-value).نتیجه گیری: نتیجه کیفی این مطالعه پیشنهاد می کند که فیلتر Metz , Wiener  بهترین کیفیت تصویر از نظر قدرت تفکیک و کنتراست را نمایش می دهند. هم چنین نتایج کیفی این مطلب را نشان می دهد که فیلترButterworth   بهترین کیفیت تصویر را از نظر صاف کنندگی ایجاد می کند. از نظر بهترین تصویر نتایج این تحقیق فیلترButterworth   را به عنوان فیلتر معرفی می کند.

1مقدمه: مطالعات عصب شناسی کمک شایانی به گسترش دانش ما از نحوه پردازش واژه­ ها در مغز نموده اند. در جهت بدنمندسازی کلمات حسی، همواره سعی بر این بوده است که ارتباط این واژه ­ها با نحوه ادراک حس های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. یک سیستم حسی که پژوهش درباره بازنمایی­ های نورونی معانی واژه ­هایش مورد غفلت واقع شده است سیستم بویایی است. از این رو این مطالعه با هدف بازنمایی عصبی واژه ­های حس بویایی در استعاره های مفهومی انجام شد. روش کار: بانک داده ای از 48 جمله مربوط به استعاره های مفهومی حس بویایی و 48 جمله مربوط به جملات تحت اللفظی تشکیل گردید و نحوه پردازش این جملات در مغز با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، بیست و شش آزمودنی در سنین 20 تا 35 سال، همگی خانم های سالم راست دست شرکت کردند و فعالیت های مغزی آنها در حین مواجهه با تصاویر جملات ثبت گردید. یافته ها: مقایسه آماری بین عملکرد مغزی در حین مواجهه با استعاره ها و جملات تحت اللفظی حاکی از این بود که تنها در هنگام پردازش استعاره ها نواحی حس بویایی ثانویه فعالیت هایی را در بازنمایی های حسی_حرکتی و ادراکی نشان می دهند. فعالیت قشر اوربیتوفرونتال (ناحیه بویایی ثانویه) به منظور همگرایی اطلاعات مدالیته های بویایی، چشایی و بینایی در مطالعات دیگر نیز دیده شده است. نتیجه گیری: با توجه به عدم فعالیت معنا دار در مناطق مربوط به پردازش هیجانات و همچنین مناطق اولیه بویایی، ما بر این باور هستیم که شاید فقدان خوشایندی حس بویایی در جملات استعاره ای دلیل این امر می باشد. امید است که این یافته ها بتواند راه­گشای درک بهتر مکانیسم مغزی مربوط به پردازش واژگان فارسی گردد.

مقدمه: وجود منابع مختلف نویز و آرتیفکت در داده های بدست آمده از روش تصویر برداری عملکردی مغناطیسی مغز غالبا منجر به کاهش دقت و صحت نتایج بدست آمده در اکثر روشهای تحلیلی پارامتری و غیرپارامتری می شود. یکی از راه حلهای متداول در مواجهه با داده های نویزی روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز بکارگیری روشهای پیش پردازشی مناسب بر روی دیتا با هدف کاهش نویز دیتا است که می تواند در بهبود عملکرد الگوریتم های تحلیلی مختلف موثر باشد. تاکنون اثرات برخی از روشهای پیش پردازشی بر روی روشهای تحلیلی پارامتری از قبیل روش مدل خطی عمومی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله علاوه بر مقایسه الگوریتم های نویزی و غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل در تحلیل داده های زمانی- مکانی تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز برای نخستین بار میزان بهبود عملکرد الگوریتم غیرپارامتری آنالیز مولفه های مستقل بر روی داده های نویزی روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز در حضور تعدادی فیلتر مکانی و زمانی از نظر کمی مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از الگوریتم های نویزی آنالیز مولفه های مستقل دقت تحلیلی داده های تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز را تا 16% افزایش داده است. استفاده از فیلترهای زمانی و مکانی منجر به 10-8% افزایش در دقت الگوریتم های غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل شده است. با استفاده از الگوریتم نویزی احتمالی آنالیز مولفه های مستقل زمان لازم برای تحلیل داده های تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز 28% افزایش پیدا کرده است.مواد و روشها: در این مقاله ابتدا دو دسته از الگوریتم های نویزی و غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل در تحلیل داده های شبیه سازی شده روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز مورد مقایسه قرار گرفته اند. در مرحله بعد اثرات فیلترهای زمانی و مکانی در عملکرد الگوریتم های غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل بررسی شده است. فیلترهای مذکور در دو دسته فیلترهای پایین گذر و بالاگذر مطرح شده اند. کلیه بررسی ها با استفاده از داده های شبیه سازی شده روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز انجام شده است.نتایج: با بکارگیری فیلترهای بالا گذر حساسیت، ویژگی و صحت زمانی الگوریتم های غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل در تحلیل داده های روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز افزایش یافته است. بکارگیری فیلترهای پایین گذر در مواجهه با داده هایی که دارای نسبت سیگنال به نویز پایین هستند منجر به بهبود نتایج بدست آمده از الگوریتم های غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل شده است. در داده هایی که دارای نسبت سیگنال به نویز بالا هستند بکارگیری این فیلترها می تواند منجر به کاهش ویژگی و صحت زمانی الگوریتم های مذکور شود.بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از تحلیل داده های روش تصویربرداری عملکردی مغناطیسی مغز با نسبت سیگنال به نویز بالا توسط الگوریتم های نویزی و غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل تقریبا مشابه است. با افزایش نویز داده ها الگوریتم اینفومکس به دلیل استفاده از الگوریتم های گرادیانی در تخمین ماتریس تفکیک کننده مورد نظر از حساسیت، ویژگی و صحت زمانی بالاتری نسبت به الگوریتم سریعا آنالیز مولفه های مستقل برخوردار است. استفاده از فیلترهای زمانی و مکانی مناسب می تواند راهکارهای مناسب برای بکارگیری الگوریتم های غیرنویزی آنالیز مولفه های مستقل به جای الگوریتم های نویزی آنالیز مولفه های مستقل که اغلب پیچیده و زمانبر هستند باشد.

هدف: در این تحقیق، فعالیت کورتکس حرکتی مغز به هنگام انجام عمل فلکسیون- اکستانسیون مچ دست از 25 داوطلب نرمال با استفاده از پروتکل تصویربرداری بهینه شده گرادیان اکو پلنار (fMRI) از طریق اندازه گیری سیگنال MR وابسته به سطح اکسیژن خون اندازه گیری شده است.روش بررسی: در این تحقیق از دستگاه MRI با شدت 1.5 تسلای جنرال الکتریک مدل سیگنا در بیمارستان نفت اهواز و پارامترهای بهینه شده پروتکل اکو پلنار بصورت زیر: Thickness=5mm, Matrix Size=128x128, FlipAngle=90o TE=55 ms, TR=2000 ms, NEX=1, FOV=24 cm استفاده شده است. در مجموع 120 تصویر آگزیال با استـفاده از طراحـی بلـوک بصـورت سری نهایی در حیـن استراحـت و انجام عمل فلکسیون– اکستانسیون مچ دست از نواحی مغزی اطراف شیار رولاندو در ناحیه مربوط به کورتکس حرکتی مچ دست تهیه گردید. تصاویر حاصل پس از تغییر فرمت از Dicom به Analyze توسط نرم افزار MRIcro، در مرحله بعد توسط نرم افزار SPM2 بر روی نسخه 7 نرم افزار MATLAB تحت مراحل پیچیده تجزیه و تحلیل و پردازش تصویر قرار گرفتند.یافته ها: تحلیل یافته ها، افزایش معنی داری را در شدت سیگنال پیکسل کورتکس حرکتی مغز به هنگام انجام فعالیت در مقایسه با حالت استراحت نشان داد و ناحیه فعال در کورتکس حرکتی مچ دست در مغز این افراد بصورت خوشه هایی با وسعت 153 تا 185 واکسل (164.12±9.93) ظاهر گردید.نتیجه گیری: بنظر می رسد که از یافته های تحقیق بتوان جهت بررسی تغییر فعالیت کورتکس مغز در بیماریهای مختلف و پاسخ به درمان استفاده نمود.

سابقه و هدف: بی خوابی یک اختلال شایع است که از پیامدهای منفی آن افت کیفیت زندگی است. این مطالعه با هدف، بررسی تاثیر محرومیت از خواب بر حافظه، در مغز افراد جوان و سالمند با استفاده از تصویربرداری fMRI، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه گذشته نگر، داده های 40 فرد سالم (17 نفر جوان و 23 نفر مسن) که در دانشگاه استهلکلم تصویر برداری fMRI شده بودند از سایت OpenNeuro اخذ شد. افراد مورد مطالعه، با یک دوره کم خوابی یک ماهه مواجه بودند (در طول آزمایش 3 ساعت زودتر از زمان معمول بیدار می شدند). پیش پردازش برای حذف آرتیفکت و نویز انجام شد و در نهایت پردازش داده ها به منظور استخراج نقشه فعالیت مغزی با تمرکز بر نواحی مغزی مرتبط با حافظه در افراد مسن و جوان انجام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که فعالیت اکثر نواحی مغزی مرتبط با حافظه، در اثر بی خوابی کاهش یافت. در گروه جوان تعداد 17 اتصال عملکردی در ابتدای مطالعه به دست آمد، اما این تعداد فقط به یک اتصال، بعد از دوره بی خوابی کاهش یافت. در آغاز مطالعه، در گروه مسن تعداد 7 اتصال عملکردی استخراج شد. این تعداد بعد از دوره بی خوابی به 4 اتصال عملکردی کاهش یافت (سطح معنی داری 0/05

گلیوم ها گروهی از نئوپلاسم های اولیه سیستم اعصاب مرکزی با مشخصه سلول های نوروگلیال (مانند استروسیت، اولیگودندروسیت) می باشند. تومورهای گلیوم عموما به دو دسته گلیوم با گرید پایین و گلیوم با گرید بالا تقسیم بندی می شوند. گریدینگ تومور بر اساس وجود آتیپی در هسته سلول، پرولیفراسیون عروقی، میتوز و نکروز انجام می پذیرد گلیوم های بدخیم، تومورهای پیشرونده مغزی هستند که به دو دسته که به دو دسته گلیوم آناپلاستیک و گلیوبلاستوم تقسیم می شوند. برای درمان تومورهای گلیوم در حال حاضر از روش های متنوعی شامل جراحی، رادیاسیون (رادیاسیون و رادیو سرجری) و کموتراپی استفاده می شود. اما متاسفانه پیش آگهی و بقای اغلب این بیماران وخیم می باشد. بقای بیماران بستگی به نوع، سایز و محل تومور و نیز سن بیماران دارد. در این مقاله، عوامل پیش آگهی دهنده، روش های تشخیص و به خصوص درمان جراحی مبتلایان به گلیوم مورد بررسی قرار می گیرد.

1مقدمه: خواب یک فرآیند ضروری برای حفظ تعادل همه اعضای بدن است. کم خوابی یک پدیده رایج در جوامع مدرن است، اما اثرات طولانی مدت آن بر عملکرد شناختی مغز کمتر مورد مطالعه علمی قرار گرفته است. علی­رغم مطالعات انجام شده در زمینه اندازه گیری هوشیاری، هوشیاری و توجه، اجماع کمتری در مورد تأثیرات کم خوابی بر بسیاری از عملکردهای شناختی سطح بالا از جمله کارکردهای ادراک، حافظه و عملکردهای اجرایی وجود دارد. روش کار: در این مطالعه ما از داده­ های تصاویر تشدید مغناطیسی عملکردی حالت استراحت (rs-fMRI) جمع­ آوری شده توسط دانشگاه استکهلم جهت پروژه خواب استفاده نمودیم. این داده ها شامل تصاویر گرفته شده از افراد در دو حالت خواب کامل و محرومیت نسبی از خواب بود. جهت تحلیل تصاویر و مطالعه تفاوت های بین دو حالت، نرم­افزار FSL را به کار بردیم. بدین منظور ابتدا با انجام آنالیز ICA بر روی تصاویر rs-fMRI، مولفه­ های مستقل مکانی به صورت گروهی استخراج گردیدند و در ادامه مولفه­ های به دست آمده به هفت شبکه مغزی معرفی شده در اطلس Yeo_7networks تخصیص داده شدند. یافته­ ها: بر اساس نتایج، امکان مقایسه اتصالات درون شبکه ­ای برای 5 شبکه­ حالت استراحت وجود داشت که در شبکه­ های N1 و N5 تفاوت معناداری مشاهده شد. علاوه بر آن بررسی اتصالات بین شبکه ­ای نشان داد که ارتباط زوج شبکه­ های N2-N6 و N3-N7 در حالت کم خوابی و شرایط طبیعی اختلاف معناداری دارند.  نتیجه­ گیری: وجود تفاوت آماری معنادار در اتصالات درون شبکه­ ای هر یک از شبکه­ های بینایی و لیمبیک در حالت کم خوابی و طبیعی را می­توان ناشی از تاثیر کم خوابی بر کارکردهای شناختی حافظه و توجه برشمرد.

هدف: بررسی نحوه پردازش ریتم در موسیقی دستگاهی ایران با استفاده از .fMRI روش: به 12 نفر موسیقی دان راست دست با حدود سنی 30 20 سال قطعاتی از دستگاه ماهور به دو شکل ریتمیک و غیرریتمیک و با ترتیب تصادفی ارایه و میزان افزایش فعالیت نواحی مختلف مغزی آنها بررسی شد. یافته ها: نواحی خاص از مغز هنگام ارایه هر یک از قطعات ماهور ریتمیک و غیرریتمیک فعال می شود. بیشترین میزان فعالیت هنگام ارایه قطعات ماهور غیرریتمیک در نیمکره راست و در نواحی شکنج پیشانی میانی، پلنیوم گیجگاهی و شکنج گیجگاهی فوقانی مشاهده شد. قطعات ماهور ریتمیک نیز موجب افزایش فعالیت نیمکره چپ به ویژه نواحی آمیگدال قطب پیشانی، قشر مخ حدقه ای، بخش قدامی شکنج گیجگاهی میانی و قشر اولیه حرکتی شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، جانبی شدن نقش مهمی در درک ریتم دارد. بر اساس مدل سلسله مراتبی نیز می توان داده ها را تفسیر کرد، به این معنا که هر اندازه موسیقی دارای عناصر پیچیده تر چون ریتم باشد، سطوح بالاتری از مغز را فعال می کند.